Mgła, metale i marzenia – czyli jak obalić imperium (i nie zwariować)

 

Brandon Sanderson wziął na warsztat stary, dobry motyw: rebelia przeciwko tyranii, świat skuty żelazną pięścią Ostatniego Imperatora i grupę wyrzutków, którzy postanawiają wywrócić świat do góry nogami. To klasyczne fantasy, ale z charakterystycznym sandersonowskim sznytem: unikatowy system magii, dopracowany świat i galeria bohaterów, którzy mogliby spokojnie wyjść z podręcznika psychologii postaci.

ŚWIAT SANDERSONA

Seria Z mgły zrodzony zabiera nas do postapokaliptycznej rzeczywistości, w której popiół sypie się z nieba za dnia, a nocą czai się w uliczkach zagadkowa i niebezpieczna mgła. Ostatni Imperator niepodzielnie rządzi od tysiąca lat, a społeczeństwo jest kastowe: arystokracja posiada bogactwa i przywileje, a przeważająca większość społeczeństwa to skaa – niewolnicy ciemiężeni i pozbawieni jakichkolwiek praw. I oto pojawia się Vin – dziewczyna z ulicy, wychowana w świecie oszustów i bandytów, która odkrywa w sobie moc allomancji, którą postanawia wykorzystać do walki z systemem. Połyka metale, spala je i zyskuje nadnaturalne umiejętności, dzięki którym potrafi skakać ponad dachami, walczyć z wrogami, a nawet oswoić zdradzieckie mgły. Ale to nie jest opowieść jedynie o magii i tajemniczych stworach – to historia o walce z przeznaczeniem i o cenie, jaką trzeba zapłacić za ingerencję w losy świata.

Z MGŁY ZRODZONY

Vin nie walczy sama. Jej mentorem jest Kelsier, charyzmatyczny przywódca rebelii, człowiek z przeszłością i planem tak szalonym, że może się powieść. Przeciwko nim stoi Imperator i jego armia allomantów i potworów, których nie chcecie spotkać w ciemnym zaułku (ani w jasnym, będąc szczerym). Jest też Elend Venture – syn potężnego arystokratycznego rodu, idealista, który wierzy, że rewolucji nie trzeba przeprowadzać mieczem, a trzeba zaufać mądrym księgom. Jego relacja z Vin to jeden z ciekawszych wątków serii. Czy uczucie między dziewczyną wychowaną w brutalnym świecie, a marzycielem zapatrzonym w traktaty filozoficzne może mieć szansę na przetrwanie?

STUDNIA WSTĄPIENIA

Tom drugi zmienia dynamikę. Mniej tu awanturniczej rebelii i łotrzykowskich przygód, więcej politycznych rozgrywek i trudnych wyborów. To książka o tym, co się dzieje, gdy rewolucja się powiedzie – bo czasami zburzenie imperium to dopiero początek kłopotów. Kto powinien rządzić? Jak przekonać ludzi do zmiany? I co, jeśli okazuje się, że stare legendy kryją tajemnice, które mogą obudzić się w najmniej odpowiednim momencie?

Sanderson ma talent do budowania napięcia. Sceny walki to widowisko, które mogłoby trafić do gry komputerowej: skoki przez dachy, manipulowanie metalowymi przedmiotami, pojedynki allomantów – wszystko to działa na wyobraźnię jak dobrze wyreżyserowana scena akcji. A do tego cała ta klimatyczna otoczka: mgła, sypiący się popiół, czerwone niebo i budowle arystokracji przypominające gotyckie twierdze.

Seria Z mgły zrodzony to solidna fantastyczna przygoda z oryginalnym systemem magii i barwnymi postaciami. Sanderson bawi się konwencjami, jednocześnie stawiając pytania o władzę, wolność i cenę zmian. Czy to literatura wybitna? Po Drodze Królów może nie robi aż takiego wrażenia, ale ma w sobie lekkość, dynamikę i przyjemną filmowość, która sprawia, że trudno się od niej oderwać. A na koniec zostawia pytanie: czy historia może nas oszukać? I co, jeśli to, w co wierzymy, to jedynie cień prawdy?

Jakie zakończenie przyniesie nam ostatnia część serii?

A teraz wybaczcie – idę sprawdzić, czy przypadkiem nie spaliłam jakichś metali… Może dzięki nim obudzą się we mnie jakieś nadnaturalne moce. Kto wie, może też potrafię zatańczyć we mgle?